Articles
หมอ...รักษาไม่หาย
คนไข้มาบอกว่า ไปรักษามา สาม สี่หมอแล้ว ไม่หาย เมื่อสอบถามดูก็พบว่า หมอที่รักษามาก่อนหน้านี้ ทุกคนวินิจฉัยโรคตรงกัน ที่ว่าไม่หายนั้น คือ อาการดีขึ้นขณะที่ใช้ยา ยาหมดแล้วก็เป็น หรือดีขึ้นช่วงแรกๆ หรือหายไปแล้ว กลับมาเป็นใหม่ คนไข้บางคน มาพบหมอ บอกว่า ที่รักษาไปนั้น ไม่หาย เมื่อดูประวัติก็พบว่า เคยมารักษาครั้งสุดท้ายหลายเดือนแล้ว กลับมาเป็นใหม่ ลักษณะอย่างนี้ คนไข้บางคนก็จะบอกว่า หมอรักษาไม่หาย คือถ้าหาย ต้องไม่มีเพิ่ม ต้องไม่เป็นอีก ต้องหายไปเลย เคยถามคนไข้ว่า ที่เปลี่ยนหมอหลายครั้งจนมาเจอกันนี่ เพราะต้องการจะให้รักษาให้ไม่เป็นด้วยใช่มั้ย ไม่ใช่รักษาที่เป็นเท่านั้น
ใช้ยาทุกวัน ทำไมยังขึ้น
เป็นเรื่องคาใจคนไข้หลายคนที่มารับการรักษาว่า ไอ้เราก็ใช้ยาตามที่หมอบอกมา ประจำสม่ำเสมอ ไม่ได้ขาด ทำไมยังมีขึ้นมาอยู่เรื่อยๆ
มีคนไข้ถามว่า มาหาหมอครั้งนี้ ครั้งที่สองแล้ว ตั้งแต่มาหาคราวที่แล้ว ก็ใช้ยาตามที่บอกทุกวัน แต่ทำไมสิวยังขึ้นอยู่เลย หรือว่า ยามันไปดันให้สิวขึ้นมาก่อน หมอก็ถามคนไข้ไปว่า แล้วสิวที่ขึ้นมาก่อนตอนที่มาหาครั้งแรกนั้นเป็นยังไงบ้าง คนไข้ก็บอกว่า ส่วนนั้นก็ยุบไป แต่ที่ไม่เข้าใจ คือตั้งแต่มาหาก็ทายา ยาอยู่บนหน้าทุกวันนะหมอ ที่ยังไม่เป็น มันเป็นขึ้นมาได้ยังไง หมอเข้าใจมั้ย
โรคผื่นกุหลาบ (Pityriasis rosea)
ช่วงนี้สังเกตว่า มีคนไข้มาด้วยผื่น เป็นจุดๆ หรือปื้นเล็ก ขนาดประมาณ 1-2 ซม.กระจายตัวในบริเวณร่มผ้า ในตำแหน่งเหมือนคนใส้เสื้อแขนสั้น กางเกงขาสั้น คือต่ำกว่า เข่า หรือศอก พบผื่นได้น้อย ผื่นจะกระจุกตัวอยู่บริเวณซอกคอ รอบรักแร้ และขาหนีบมากหน่อย ลักษณะผื่นเป็นรูปรี วางตัวตามแนวย่นของผิวหนัง
ถ้าผื่นมีจำนวนมากพอ สังเกตที่แผ่นหลังจะเรียงตัวคล้ายต้นสน หรือที่ฝรั่งเรียก christmas tree pattern ถ้าดูในรายละเอียดของผื่น บางครั้งจะพบว่า จะมีผื่นอันแรกขึ้นมาก่อน มีลักษณะใหญ่กว่าอันอื่นๆ คือประมาณ 3-5 ซม. เรียกว่า ผื่นแม่ หรือ Herald patch แล้วหลังจากนั้น จึงมีผื่นเล็กๆ หรือผื่นลูกตามมา เมื่อผ่านไประยะหนึ่งผื่นจะมีสะเก็ด ซึ่งมีลักษณะที่อยู่”ใน”ผื่น หันขอบเข้าด้านใน ด้วย
ยิ่งเกา ยิ่งคัน
เป็นคำพูดที่พูดติดปากกันมานาน ว่า "ยิ่งเกายิ่งคัน" และหมอส่วนใหญ่ก็มักจะแนะนำคนไข้ที่มีผื่นคัน ว่า อย่าเกา ยิ่งเกาจะยิ่งเป็นมากขึ้น เมื่อเร็วๆ นี้ มหาวิทยาลัยวอชิงตันใน St.Louis ได้ค้นพบกลไกที่อธิบายปรากฏการณ์ดังกล่าว
ในเวลาที่เรารู้สึกคันนั้น ความรู้สึกคันจะกระตุ้นให้เราเกา และการเกา ก็จะไปกระตุ้นให้เกิดความรู้สึกเจ็บขึ้นในสมอง โดยผ่านวิถึประสาทที่ใกล้เคียงกับความรู้สึกคัน และทำให้สมองหยุดรับรู้ความรู้สึกคันชั่วคราว การเกาจึงทำให้เรารู้สึกดีขึ้น แต่ขณะเดียวกันเมื่องสมองรับรู้ความรู้สึกเจ็บปวดจากการเกา ก็จะมีการหลังสารสื่อประสาท ที่เรียกว่า Serotonin
ผื่นจากแมลงก้นกระดก
ช่วงหน้าฝนนี้ มีคนไข้ที่เล่าให้ฟังว่า ตื่นนอนเช้าขึ้นมา มีผื่นเป็นรอยไหม้ๆ เป็นทางยาว ที่คอ ที่หน้า หรือแขน ขา มีอาการแสบร้อน บางคนก็ได้รับการบอกกล่าวจากคนรอบข้างว่า คงเป็นงูสวัด และแนะนำให้มาพบแพทย์ แต่แท้จริงแล้ว เป็นผื่น ที่เกิดจากแมลงชนิดหนึ่งเรียกว่า แมลงก้นกระดก ผื่นที่เกิดจากแมลงชนิดนี้ มีชื่อเรียกทางการแพทย์ว่า Paederous dermatitis แมลงพวกนี้แพร่พันธ์อยู่ในช่วงฤดูนี้ ลักษณะเป็นแมลงปีกแข็ง ขนาดประมาณเม็ดข้าวสาร สีดำ และมีลาดคาดสีแดง ซึ่งของจริงสีแดงมักจะไม่สดจนเห็นเด่นชัดอย่างในภาพ
แมลงพวกนี้ ไม่กัด แต่ปล่อยสารชนิดหนึ่ง (Paederin) ซึ่งมีอาการระคายเคืองกับผิวหนังมาก ทำให้เป็นรอยไหม้ และที่เห็นเป็นทางยาว ก็เพราะเกิดจากการปัดด้วยมือ หรือบางทีจะเห็นเป็นรอยพับทบกัน (kissing lesion) ในบริเวณข้อพับ ที่มักจะพบตอนตื่นนอน คงเพราะเปิดไฟแล้วนอนหลับไป ดึกๆ แมลงถูกล่อด้วยแสงไฟ ก็เลยมาไต่ตามตัว บางคนก็ให้ประวัติว่าไปเที่ยวป่า เที่ยวทุ่ง หรือสวนแล้วเป็นมา ประเด็นสำคัญคือ ถ้าเป็นมาจากที่พัก ก็มีโอกาสเป็นซ้ำได้อีก ถ้าไม่ระวังป้องกันให้ดี การรักษาก็เหมือนกับการรักษารอยไหม้ที่เกิดจากสารเคมีจำพวกกรดด่าง หายแล้วอาจจะทิ้งรอยดำไว้สักระยะหนึ่ง แต่มักไม่เป็นแผลเป็น